مقدمه

اگر علاقه‌مند به ایجاد یک کسب و کار جدید در اینترنت یا توسعه کسب و کار فعلی خود در اَبَربزرگراه‌ جهانی اطلاعات هستید، باید یک طرح کسب و کار را به عنوان بخشی از مقدمات کار خود تدوین کنید. همانند یک طرح کسب و کار مرسوم، طرح کسب و کار اینترنتی شما باید شامل جزییات کسب و کار همراه با نیازها و نتایج پیش‌بینی شده باشد (کوراتکو و هاجتس، ۱۹۹۲). به علاوه، باید ماهیت منحصر به فرد تجارت الکترونیک را نیز مد نظر قرار دهید.

هدف یک طرح کسب و کار

یک طرح کسب و کار، طرح پیشنهادی یک کسب و کاری جدیداست. این طرح تهیه می شود می‌شود تا خواننده را به حمایت از پروژه پیشنهادی ترغیب کند. اگر ارایه‌کننده طرح یک کارآفرین است، هدف طرح عبارت خواهد بود از تأمین سرمایه توسط سرمایه‌گذاران. اگر طرح توسط کارمند یک شرکت ارایه می‌شود، هدف طرح متقاعد کردن مدیریت داخلی شرکت برای اجرای یک پروژه جدید است. این طرحریزی هدف دیگری هم دارد: ترغیب کارآفرین برای انجام یک تجزیه و تحلیل جامع و مؤثر.

موضوعات کسب و کار اینترنتی

تجارت الکترونیک در اینترنت، پدیده ای نسبتاً جدید است و چالش‌هایی منحصر به فرد را به دنبال دارد:

نخست، اکثر افراد دقیقاً نمی‌دانند اینترنت چیست یا چه خدماتی را می‌تواند به کسب و کارها ارایه کند. این معضلی است که باید در طرح کسب و کار خود بر آن چیره شوید.

دوم، منابعی که در دنیای واقعی وجود دارند، اغلب در دنیای الکترونیک یا وجود ندارند یا در مراحل تکوین هستند. مثلاً، سیستم‌های پرداخت، قیمت‌گذاری آگهی در صفحات ، و پیگیری اطلاعات کاربران در بازار، همگی در مراحل مختلف توسعه الکترونیکی قرار دارند.

سوم، فضای اینترنت گیج‌کننده است. حفظ سوابق روندها، فن‌آوری‌ها و رقبا که با سرعت تغییر می‌کنند، برای موفقیت کسب و کار شما مهم است.

برای تهیه یک طرح کسب و کار چقدر کار نیاز است؟

همانند هر تلاشی، شما نمی‌توانید بدون تحقیق دقیق و درک آنچه که می‌خواهید انجام دهید، دست به سرمایه‌گذاری قابل توجهی بزنید. یک مثال «Intellichild» است که یک طرح کسب و کار اینرنتی واقعی است و می‌توانید در سایت www.bplans.com به آن دسترسی داشته باشید. این سایت تنها سایتی است که انواع طرح های کسب و کار را به صورت الکترونیکی و رایگان ارایه می‌کند. خودتان می‌توانید در خصوص تلاش لازم برای تدوین یک طرح کسب و کار مهم قضاوت کنید.

۱۰ بخش یک طرح کسب و کار (همه بجز بخشهای ۵، ۶ و ۱۰ ضروری هستند)

۱٫ خلاصه (ضروری): این بخش باید به طور کامل نمایانگر کل طرح کسب و کار شما باشد. به خاطر داشته باشید که ممکن است خواننده شما با اینترنت و پتانسیل بالای آن آشنا نباشد.

۲٫ تشریح کسب و کار (ضروری): در این بخش، درباره محصول یا خدمات شرکت خود بحث کنید و اطلاعاتی را درباره صنعت خود ارایه کنید. از آنجا که طرح کسب و کار شما در اینترنت تکامل می‌یابد، ابتدا زمانی را به تشریح آن اختصاص دهید. سپس توضیح دهید که چگونه محصولات شما و اینترنت با هم تناسب دارند یا مکمل یکدیگر می‌باشند. همانند هر طرح کسب و کار دیگری، به مخاطبان خود توجه داشته باشید. اگر خوانندگان به لحاظ فنی چندان در سطح بالا نیستند، مطمئن شوید که تعاریف مربوط به واژگان فنی را در طرح کسب و کار خود بگنجانید.

۳٫ طرح بازاریابی (ضروری): بعد از تشریح کسب و کار، به بحث درباره بازار هدف خود بپردازید، رقبا را شناسایی کنید، تبلیغات محصول را تفسیر نمایید، قیمت‌گذاری محصول را توضیح دهید و درباره ساز و کارهای تحویل و پرداخت بحث نمایید.

· مشتریان: باید تعیین کنید مشتریان شما چه کسانی هستند و چه تعداد از آنها در اینترنت وجود خواهند داشت. مطالعات مردم‌شناسی توسط سازمان‌هایی همچون جامعه اینترنت و گروه اینترنت انجام شده‌اند که می‌توانند به شما در تعیین این موضوع کمک کنند.

· رقبا: از موتورهای جستجوی اینترنتی جهت یافتن رقبای شناخته شده یا محصولات مشابه محصولات خود استفاده کنید. توجه داشته باشید که از چند موتور جستجو استفاده کنید زیرا هر یک از آنها دارای روش‌های مختلفی برای جستجو هستند. بعد از آن که رقبای خود را شناسایی کردید، هر چند هفته یا چند ماه یک بار، جستجوی تازه‌ای را انجام دهید.

· تبلیغات: توضیح دهید چگونه می‌خواهید در اینترنت درباره خدمات یا محصولات خود صحبت کنید. طراحی صفحات زیبای شبکه‌ای تنها گام نخست است. باید برای وب‌سایت خود کلمات مناسبی نیز به کار ببرید. برخی از نکات عبارتند از: آدرس وب خود را در اختیار بانک‌های اطلاعاتی موتورهای جستجو همچون Lycos و WebCrawler قرار دهید، آن را به مرکز What’s New at NSCA Mosaic ارایه کنید و در عین حال آن را به انتهای تمامی پیام‌های ایمیل خود اضافه کنید.

· قیمت‌گذاری: چگونه قیمت محصولات یا خدمات خود را تعیین می‌کنید؟ اگر محصول شما دارای اطلاعاتی ناملموس در اینترنت است، باید تلاش کنید تا یک مدل قیمت‌گذاری را برای تعیین قیمت‌های خود ایجاد کنید. می‌توانید کارتان را با تحقیق درباره دیگرانی آغاز کنید که محصولاتی مشابه شما ارایه می‌کنند.

· تحویل و پرداخت: قصد دارید محصولات خود را با چه سرعت و چه روش پرداختی ارایه کنید؟

۴٫ تحقیق و توسعه (ضروری): در این جا است که شما وارد ابعاد فنی پروژه خویش می‌شوید. تلاش‌های تحقیق و توسعه به این موضوع می‌پردازند که اکنون پروژه در چه مرحله‌ای است، چه چیزهایی برای تکمیل آن لازم است و هزینه آن چقدر پیش‌بینی می‌شود. از آنجا که اینترنت مستمراً در حال توسعه است، باید طرح‌هایی مستمر و مداوم برای تحقیق و توسعه داشته باشید.

۵٫ فعالیت‌ها و تولید (غیر ضروری): در این بخش، درباره ابعاد مهم کسب و کار بحث کنید از جمله فعالیت‌های روزمره و مکان فیزیکی. همچنین کسب و کار شما به چه تجهیزاتی نیاز دارد؟ آیا از سرور شبکه خود استفاده می‌کنید یا در این خصوص با شرکت دیگری قرارداد می‌بندید؟ کارکنان شما چه کسانی هستند – آیا کارکنانی استخدام می‌کنید که دارای دانش اینترنتی هستند یا آنها را در محل کارتان آموزش می‌دهید؟ توجه داشته باشید که هزینه اطلاعات را در نظر بگیرید.

۶٫ مدیریت (غیرضروری): این بخش باید به این موضوع بپردازد که چه کسانی قرار است کسب و کار را اداره کنند و تخصص آنها چیست. با توجه به مراکز کسب و کار در اینترنت، درباره سطح تخصص تیم مدیریت اینترنت و این که آنها چنین تخصصی را از کجا به دست آورده‌اند، بحث کنید. همچنین نقش خود در کسب و کار را توضیح دهید.

۷٫ خطرات (ضروری): در این بخش، باید خطرات مهم پیش روی کسب و کار پیشنهادی را بیان کنید. علاوه بر خطرات معمول کسب و کار مانند نزول روندهای صنعتی، افزایش هزینه‌ها و ورود پیش‌بینی نشده رقبا، باید خطراتی که مختص اینترنت هستند را نیز بگنجانبد. مثلاً، مطمئن شوید که به موضوع ویروس‌های رایانه‌ای، حمله هکرها و سیاست‌ها یا قوانین جدید نامطلوب نیز بپردازید.

۸٫ مالی (ضروری): سرمایهگذاران بالقوه توجه دقیقی به این حوزه دارند زیرا این امر نشانگر پیش‌بینی سودآوری شما است. همانند یک طرح کسب و کار مرسوم، تمامی اظهارنامه‌های مالی را درج کنید. به خاطر داشته باشید که بر هزینه‌های پایین مرتبط با فعالیت در اینترنت در مقایسه با دیگر کسب و کارها تأکید کنید.

۹٫ جدول زمانی (ضروری): در این بخش، باید گام‌هایی را مشخص کنید که برای تبدیل طرح خود به واقعیت برمی‌دارید. به هنگام تدوین این زمانبندی، مفید است با دیگر کسب و کارهای اینترنتی صحبت کنید تا دریابید چقدر طول کشیده تا حضور آنها در اینترنت تثبیت شود.

۱۰٫ کتاب‌نامه و ضمایم (غیرضروری): علاوه بر منابع کسب و کار، برخی منابع اینترنتی را نیز برای خوانندگانی درج کنید که تمایل دارند به عنوان بخشی از مطالعه طرح پیشنهادی شما، مطالب بیشتری درباره اینترنت یاد بگیرند.

نتیجه

امیدواریم به درک بهتری از مواردی که در تدوین یک طرح کسب و کار موفق اینترنتی نقش دارند رسیده باشید.

به خاطر داشته باشید که مهم‌ترین نکات از این قرار هستند: پرداختن به موضوعات منحصر به فرد اینترنتی

تشریح مزایا و پتانسیل کسب و کار اینترنتی

همیشه در ذهن داشتن مخاطبان.

برای اطلاعات بیشتر به دو منبع زیر مراجعه نمائید:

Kuratko, Donald F., and Hodgetts, Richard M. Entrepreneurship: A Contemporary Approach, Dryden Press, 1992.
Resnick, Rosalind, and Taylor, Dave. The Internet Business Guide: Riding the Information Superhighway to Profit, SAMS Publishing, 1994

 

منبع:

http://www.pitt.edu/~galletta/iplan.html